I Górnicze Forum Ekonomiczne
15-16 września 2016 w murach krakowskiej AGH odbyła się pierwsza edycja konferencji Górnicze Forum Ekonomiczne, która miała na celu zaprezentować aktualne problemy branży energetyczno-górniczej.
dr hab. inż. Arkadiusz Kustra
Janusz Olszowski, Prezes GIPH
Prof. dr hab. inż Marek Cała
Uczestnicy konferencji
Prof. dr hab. inż. Antoni Tajduś
Debata
Debata
Debata
Debata
Organizatorami konferencji była Katedra Ekonomii i Zarządzania w Przemyśle, Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, AGH Kraków oraz Fundacja Nauka i Tradycje Górnicze. Honorowy patronat nad konferencją objęli Minister Energii Krzysztof Tchórzewski oraz Rektor AGH prof. dr hab. inż. Tadeusz Słomka oraz Przewodniczący Komitetu Górnictwa PAN prof. dr hab. inż. Wacław Dziurzyński.
W ciągu dwóch dni interesujące dyskusje dotyczyły strategicznych oraz operacyjnych aspektów zarządzania podmiotami gospodarczymi w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu. Jednocześnie uczestnicy reprezentujący praktykę oraz świat nauki wymieniali poglądy i rozmawiali nad drogami usprawnienia i optymalizacji procesów decyzyjnych charakterystycznych dla specyfiki przedsiębiorstw energetyczno-górniczych.
Konferencję otworzył Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego dr hab. inż. Arkadiusz Kustra, który powitał uczestników, przestawił ramowy program oraz zidentyfikował podstawowe cele konferencji ukierunkowane na wymianę doświadczeń i charakterystyce aktualnych problemów branż energetyczno-górniczej. Ze strony AGH, gości przywitał Prorektor prof. dr hab. inż. Jerzy Lis, który zaznaczył ważność poruszanych problemów w skali gospodarki całego kraju.
W sesji plenarnej „Górnictwo jako strategiczny obszar gospodarki kraju” głos zabierali również były Rektor AGH prof. dr hab. inż. Antoni Tajduś, Dziekan Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii prof. dr hab. inż. Marek Cała oraz Prezes Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej Jerzy Olszowski. Wskazywali oni kolejno na konieczność ograniczania wydobycia w polskich kopalniach i dopasowania go do aktualnego zapotrzebowania na rynku. Jednocześnie podkreślali konieczność restrukturyzacji kosztowej największych podmiotów górniczych w Polsce i przywrócenia efektywności ich funkcjonowania. Prof. dr hab. inż. M, Cała mówił o problemach związanych z kształceniem adeptów sztuki górniczej w aktualnych i zarazem trudnych wizerunkowo czasach dla górnictwa. Wskazywał również na potencjalne problemy kooperacji pomiędzy uczelnią a wybranymi podmiotami gospodarczymi w ramach działalności badawczo-rozwojowej. Prezes J. Olszowski mówił o obciążeniach podatkowych podmiotów górniczych i niekonkurencyjności polskiego węgla na rynku.
Kolejna sesja została przeprowadzona w ramach panelu dyskusyjnego „Kierunki rozwoju podmiotów górniczych – integracja pionowa pomiędzy górnictwem i energetyką”. Moderatorem sesji był dr hab. inż. Arkadiusz Kustra, a udział w niej wzięli: Wiceprezes Zarządu ds. Finansów Tauron Polska Energia SA Marek Wadowski, Prezes Zarządu, Lubelski Węgiel Bogdanka S.A. Krzysztof Szlaga, Prezes Zarządu, Przedsiębiorstwo Górnicze ”SILESIA” Sp. z o.o. Michal Heřman, Dyrektor Działu Corporate Finance w firmie Deloitte Advisory Sp. z o.o Wojciech Łabus. W ramach prowadzonej dyskusji i ożywionej wymiany zdań wskazywano na korzyści w integracji pionowej pomiędzy energetyką i górnictwem. Podkreślano pozytywne aspekty takiej synergii w sferze operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej zarówno ze strony podmiotów energetycznych, jak i górniczych. Dla równowagi zaprezentowano również negatywne aspekty takiej współpracy związane z uzależnieniem, preferencyjnym traktowaniem, wypieraniem podmiotów spoza grupy i ogólnym potencjalnym rozluźnieniem dyscypliny kosztowej.
Sesją kończącą pierwszy dzień był panel dyskusyjny dotyczący Polityki klimatycznej i jej wpływu na ekonomikę funkcjonowania podmiotów górniczych. Moderatorem sesji był prof. dr hab. inż. Bronisław Barchański, a udział w dyskusji wzięli: Wiceprezes Zarządu ds. Handlu, Polska Grupa Energetyczna S.A Bolesław Jankowski, Dyrektor Centrum Energetyki AGH Wojciech Nowak, Prezes Zarządu, EC BREC Instytut Energetyki Odnawialnej Grzegorz Wiśniewski oraz Prezes Zarządu, Fundacja Konstruktywnej Ekologii Ecoprobono Grzegorz Chocian. Paneliści podkreślali wpływ europejskiej polityki klimatycznej na funkcjonowanie podmiotów górniczych i energetycznych. Poddawano w wątpliwość jednorodne dla całej Unii wymogi dotyczące miksu energetycznego w poszczególnych krajach oraz wskazywano na potencjalne niezgodne z prawem zapisy polityki klimatycznej narzucane centralnie przez władze unijne w Brukseli. Pomimo zasadności zwiększenia potencjału źródeł odnawialnych i częściowym odejściu od źródeł konwencjonalnych wskazywano na potencjalne zagrożenia wynikające z uzależnienia od energetyki odnawialnej w warunkach naszego kraju.
Drugi dzień obrad obejmował cztery interesujące panele dyskusyjne, podczas których starano się przybliżyć uczestnikom aktualne problemy podmiotów energetycznych i górniczych oraz ich uwarunkowania rynkowe.
Pierwsza sesja zatytułowana „Funkcjonowanie przedsiębiorstw okołogórniczych w aktualnych warunkach rynkowych” zgromadziła czterech panelistów reprezentowanych przez Wiceprezesa Zarządu Fasing S.A Maksymiliana Klanka, Dyrektora ds. Sprzedaży, Sempertrans Bełchatów sp. z o.o. Cezarego Mroza, oraz przedstawicieli PRG Linter S.A. Prezesa Artura Wasila oraz Dyrektora Arona Kudelskiego – Lichtenberga. Gospodarzem i moderatorem sesji był prof. dr hab. inż. Piotr Czaja. W ramach ożywionych dyskusji przedstawiono problemy firm około górniczych i wskazano kierunki ich rozwoju. Nie bez znaczenia dla prowadzonych rozmów był punkt widzenia związany z charakterem podmiotu, który tak jak FASING SA próbuje samodzielnie integrować rynek i dokonywać na nim fuzji i przejęć celem zwiększenia dywersyfikacji produktowej i geograficznej. Z kolei inny pogląd zaprezentowano w przypadku Sempetrans Bełchatów Sp z o.o., który jest podmiotem zależnym w grupie korporacyjnej Semperit. Zgoła inne problemy wskazał PRG Linter, którego niezdywersyfikowanie działalności powoduje, że główną strategię rozwoju zarówno w horyzoncie strategicznym, jak i operacyjnym wyznacza główny i jedyny odbiorca ich usług.
Z uwagi na fakt, że Górnicze Forum Ekonomiczne stara się i będzie się ukierunkowywać w przyszłości na różne obszary górnictwa, dlatego też, wśród toczonych rozmów znalazły się również problemy górnictwa skalnego. W sesji „Górnictwo kruszyw w Polsce – szanse i zagrożenia”, udział wzięli jako moderator prof. dr hab. inż. Wiesław Kozioł oraz Dyrektor Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego Stefan Góralczyk, Prezes Polskiego Związku Producentów Kruszyw Aleksander Kabziński, oraz Łukasz Machniak reprezentujący Akademię Górniczo-Hutnicza. Wskazywali oni na potrzebę podniesienia jakości produkowanych kruszyw, rozwiązania problemu certyfikowania producentów i ich produktów oraz korzystnego traktowania przedsiębiorców legalnie prowadzących działalność górniczą. Wskazano również aktualne problemy przed jakimi stoi branża związanymi przede wszystkim ze znacznym obniżeniem cen kruszyw i tym samym nierentowną działalnością.
Po problemach górnictwa skalnego następny panel dyskusyjny dotyczył restrukturyzacji przedsiębiorstw górniczych na skutek sytuacji rynkowej. Moderatorem panelu był dr inż. Jerzy Kicki natomiast udział w niej wzięli: Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych, Polska Grupa Górnicza Sp. z o.o. Andrzej Paniczek, Dyrektor Oddziału, Agencja Rozwoju Przemysłu S.A., Oddział w Katowicach Henryk Paszcza, Dyrektor Corporate Finance, w firmie Deloitte Bartosz Styś, Advisory Sp. z o.o. oraz Jacek Pytel specjalista z zakresu controllingu w przedsiębiorstwach górniczych.
Dyskusja toczyła się na temat zmian technicznych i organizacyjnych w poszczególnych spółkach wydobywczych, w których wskazywano dotychczasowe osiągnięcia dostosowujące do aktualnego otoczenia rynkowego. Każdy z rozmówców podkreślał konieczność generowania przychodów oraz ograniczania kosztów eksploatacji. Prezentowano poglądy konieczności powiązania podmiotów górniczych z potencjalnymi odbiorcami celem wymuszenia oczywistych synergii wynikających z łańcucha wartości w ramach integracji pionowej. Wskazano, że kopalnie lub spółki bez strategicznego odbiorcy nie mają szans na przetrwanie na rynku. Kwestią dyskusyjną były formy zaangażowania podmiotów energetycznych w górnictwo poprzez inwestycje finansowe czy też poprzez dominację z pełna kontrolą działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej.
Ostatnim panelem w trakcie konferencji była optymalizacja produkcyjno-jakościowo jako klucz do nowoczesnej kopalni. Moderatorem dyskusji był dr inż. Paweł Bogacz, natomiast udział w dyskusji wzięli: Dyrektor ds Certyfikacji, TÜV NORD Andrzej Kostecki, Doradca Zarządu, FAMUR S.A. Jacek Korski, Trener, Instytut Doskonalenia Produkcji, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Kamil Radom, oraz przedstawiciel firmy TQMSoft i jednocześnie Uniwersytetu Łódzkiego Michał Szymczak. Paneliści podkreślali rolę innowacji w procesie zarządzania oraz nowoczesnych technik decyzyjnych. Wskazano konieczność zmian wynikających z procesowego podejścia do zarządzania organizacją i opisania procedur wewnętrznych regulujących funkcjonowanie systemu decyzyjnego. Jednocześnie zidentyfikowano wizję kopalni przyszłości, która została opisana jako w pełni zautomatyzowany podmiot funkcjonujący w ramach zrównoważonego rozwoju zapewniającego bezpieczną i atrakcyjną pracę, akceptowalną dla środowiska i otoczenia społecznego.
Drugi dzień był ostatnim dniem konferencji, która zgromadziła ponad stu uczestników. Ich spostrzeżenia były bardzo pozytywne i stanowiły uzasadnianie podjętego trudu organizacji całego wydarzenia. Dyskusje i ożywione wymiany poglądów były niesłychanie kształcące i prowadziły do logicznych i wartościowych wniosków. Podsumowując, należy uznać, że konferencja osiągnęła swoje zakładane cele i stała się platformą wymiany poglądów pomiędzy praktyką i nauką.
Organizatorzy, dziękując wszystkim podmiotom wspierającym oraz wszystkim uczestnikom, już dzisiaj zapowiadają kolejne edycje konferencji i nowe problemy, którymi warto się zająć.
